Honey bees run the world.

Η μέλισσα εμφανίστηκε στη Γη περίπου 65 εκατομμύρια χρόνια πριν, δηλαδή πολύ πριν τον άνθρωπο! Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία η μέλισσα είχε θεϊκή υπόσταση. Είναι η νύμφη, στην οποία η Ρέα παρέδωσε νήπιο τον Κρητογεννή Δία, τον οποίο ανέθρεψε με γάλα και μέλι στο Ιδαίο άντρο της Κρήτης. Επίσης Μέλισσα λεγόταν και η νύμφη που ανακάλυψε την τέχνη της μελισσοκομίας και την παρασκευή του υδρόμελου, ενώ αργότερα την δίδαξε στον μελισσοκόμο Αρισταίο, ημίθεο, ο οποίος ανέλαβε να μεταφέρει στους ανθρώπους αυτή τη γνώση. Η Μέλισσα είναι λοιπόν η τροφός του πατέρα των Θεών, Δία, που αποκαλείται ακόμα Μελισσεύς και Μελισσίος και το υδρόμελο,
το νέκταρ, αποτελούσε τη τροφή των Ολύμπιων Θεών.

Η γεωγραφική θέση της ανάμεσα σε τρεις ηπείρους, η μεγάλη ποικιλία σε αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, τα λουλούδια και ο ήλιος της Ελλάδας δημιούργησαν και διατήρησαν ένα ιδανικό περιβάλλον για τις μέλισσες εδώ και χιλιετίες. Η ελληνική χλωρίδα, λόγω των κλιματολογικών και εδαφολογικών συνθηκών, έχει την ιδιότητα να συγκεντρώνει σε μικρές σχετικά εκτάσεις πλούσια ποικιλία φυτών, πράγμα που αποτελεί σπάνιο ή και μοναδικό χαρακτηριστικό. Έτσι το ελληνικό μέλι προσφέρει μία μοναδικότητα σε σύγκριση με τα αραιά σε πυκνότητα μέλια του εξωτερικού, τα οποία προέρχονται συνήθως από μονοκαλλιέργειες δηλαδή μόνο από ένα φυτό.

Το γεγονός αυτό καθιστά το ελληνικό μέλι ένα από τα καλύτερα ποιοτικά στον κόσμο. Η ποιότητά του είναι άριστη γιατί είναι ανεπεξέργαστο, φυσικό, ανόθευτο και έχει ιδιαίτερα ευχάριστη γεύση και άρωμα που προέρχεται όπως είπαμε από την πλούσια ελληνική γη. Είναι πυκνόρρευστο, ξεχωριστό σε ουσίες, αρώματα και γεύσεις. Η ποιότητα έχει όμως και το κόστος της. Η δύσκολη και πολυέξοδη παραγωγή του μελιού στην Ελλάδα το καθιστά ακριβό σε σχέση με τα μέλια άλλων χωρών. Η διαφορά τιμής όμως υπερκαλύπτεται από τη βιολογική ανωτερότητά του, πράγμα που αποδέχονται και ξένοι καταναλωτές.

Διακρίνουμε τα μέλια σε δυο κατηγορίες. Τα μέλια ανθέων ή νέκταρος που προέρχονται από το νέκταρ των φυτών και τα μέλια μελιτώματος που προέρχονται από τους φυσικούς χυμούς των φυτών και των εντόμων που τρέφονται από τα φυτά αυτά. Μερικά μέλια ανθέων είναι αυτά που προέρχονται από το νέκταρ που παράγουν τα αντίστοιχα φυτά πορτοκαλιάς, θυμαριού, ευκαλύπτου, δενδρολίβανου, λεβάντας, λυγαριάς, ακακίας. Από την άλλη, το μέλι του πεύκου και του ελάτου είναι μερικά από τα μέλια που προέρχονται από τα μελιτώματα των αντίστοιχων φυτών.

Η ποιότητα του μελιού όμως που θα φτάσει στα χέρια μας, αφού μας το προσφέρει η φύση, εξαρτάται και από το μελισσοκόμο και τον εμφιαλωτή. Όταν εφαρμόζονται οι ορθές πρακτικές τόσο στη μελισσοκομία όσο και στην εμφιάλωση, η ποιότητα του μελιού παραμένει υψηλή, καθώς η γεύση, το άρωμα και το χρώμα του διατηρούνται αναλλοίωτα.

Πολύ συχνά παρατηρούμε πως σύντομα το μέλι μας αλλάζει σύσταση. Η κρυστάλλωση ή το κοινό «ζαχάρωμα» είναι μια φυσική ιδιότητα του μελιού και δεν αλλάζει τη θρεπτική του αξία. Οι βασικοί παράγοντες που συμβάλουν στην κρυστάλλωσή του, είναι η ποσότητα της γλυκόζης και του νερού που περιέχει. Έτσι, μέλια με υψηλή περιεκτικότητα σε γλυκόζη κρυσταλλώνουν πολύ γρήγορα (1-2 μήνες), ενώ μέλια με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε γλυκόζη κρυσταλλώνουν αργότερα ή και καθόλου. Όταν το μέλι κρυσταλλώσει μπορούμε ακόμα και τότε να το καταναλώνουμε. Αν θέλουμε να το επαναφέρουμε στην αρχική του μορφή, μπορούμε να το ζεστάνουμε σε μπεν μαρί για λίγα λεπτά, ή στο φούρνο μικροκυμάτων για λίγα δευτερόλεπτα και να το ανακατέψουμε, αν και το τελευταίο δεν συνίσταται.

Το μέλι αποτελεί ένα φυσικό θησαυρό με ανυπολόγιστη αξία για τον άνθρωπο. Επομένως, μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στους φυσικούς παραγωγούς του, δηλαδή τις μέλισσες. Δυστυχώς, από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, οι πληθυσμοί τις μέλισσας άρχισαν να μειώνονται αισθητά με γρήγορους ρυθμούς τόσο στην Ευρώπη όσο και στη Βόρεια Αμερική και το φαινόμενο αυτό συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας. Αν οι μέλισσες αφανιστούν, θα αρχίσουν να εξαφανίζονται και σημαντικές φυτικές καλλιέργειες που αποτελούν βασικά είδη διατροφής για τον άνθρωπο. Εξάλλου το είπε και ο Αϊνστάιν και αρκετοί προγενέστεροι μελετητές πως «Όταν πάψουν να υπάρχουν οι μέλισσες, η ανθρωπότητα θα ζήσει μόνο τέσσερα
χρόνια ακόμα».